لغو معامله مایکروسافت و اکتیویژن میتواند برای سونی گران تمام شود
تکمیل پروسه تصاحب اکتیویژن بلیزارد (Activision Blizzard) توسط مایکروسافت، روز به روز پیچیدهتر به نظر میرسد. در چنین شرایطی، سوالی که پیش میآید این است که اگر معاملۀ مذکور به سرانجام نرسد چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
مایکروسافت به راحتی میتواند وضعیت را به گونهای رقم بزند که در صورت لغو این معامله بزرگ، کاربران پلیاستیشن از تجربه تعداد بیشتری از عناوین محروم شوند. در چنین شرایطی، نهادهای تنظیمکننده بازار قادر نخواهند بود تا مانع سرمایهگذاریهای مایکروسافت شوند؛ چرا که این نهادها، حق مداخله در قراردادی که بین دو کمپانی مستقل صورت گرفته را ندارند.
باید خاطر نشان کرد که در شرایط فعلی، هیچ تضمینی وجود ندارد که قرارداد اکتیویژن و مایکروسافت، مراحل نهایی خود را سپری نکند. ممکن است مایکروسافت مجبور به پذیرش بعضی شروط از قبیل انتشار نسخههای بعدی فرنچایز Call of Duty برای پلیاستیشن شود. با این وجود، بیایید فرض کنیم که این قرارداد در نهایت تایید نشود؛ در این حالت، مایکروسافت چه گزینههای دیگری را پیش رو خواهد داشت؟
اگر خرید شکست بخورد؛ مایکروسافت چه خواهد کرد؟
تنظیمکنندگان بازار حول معامله بین مایکروسافت و اکتیویژن سختگیری میکنند که شاید به لغو آن منجر شود؛ اما این نتیجه در نهایت ممکن است به ضرر سونی تمام شود.
با همهی این اوصاف، این موضوع را در نظر داشته باشید که ممکن است در آینده اتفاقاتی رخ دهد که سونی بابت درگیر کردن خود در این معامله احساس پشیمانی کند. در دنیایی که مایکروسافت خود را در موضعی میبیند که تنظیمکنندگان رقابت، سیاستها و دیدگاههای سونی را بر آن تحمیل میکنند، میتوانیم انتظار داشته باشیم که در نهایت سونی خود را در جایگاهی ببیند که مایکروسافت و ایکس باکس با تمام قوا به آن حمله میکنند.
برای سالها، مایکروسافت رفتاری را در پیش گرفته که گویی قصد دارد تا در یک دنیای آرمانی، یک رقابت سالم با پلیاستیشن داشته باشد و از این طریق، باعث اعتلای صنعت گیمینگ شود. مایکروسافت در طول این سالها، پشتیبانی خود را از Fallout 76 ،Minecraft و The Elder Scrolls Online ادامه داده است. اینها عناوینی هستند که پیش از تصاحب شرکتهای مربوطهشان تولید شدهاند. در عین حال، سونی به صورت مکرر در حال کسب شهرت به دلیل انحصاری نمودن بخشی از محتوای عناوینی از قبیل Destiny و Call of Duty بوده و از این طریق کاربران ایکس باکس و PC را از تجربه محتوای بسیاری محروم نموده است. از سوی دیگر، سونی در حال انحصاری کردن بازیهای محبوبی از قبیل Final Fantasy به صورت زمانی بوده و از این طریق، باعث شده تا گیمرهای پلتفرمهای دیگر نسبت به اینکه چه زمانی میتوانند بازی مورد علاقه خود را تجربه کنند، در دنیایی از شک و تردید قرار بگیرند.
در شرایط فعلی، به نظر میرسد که دلایل عدم تکمیل بزرگترین قرارداد تاریخ صنعت گیمینگ، روز به روز در حال افزایش است. نهادهایی از قبیل CMA، نگرانی خود را بابت تاثیر چنین خریدهای بزرگی بر بازار رقابت اعلام نمودهاند و معتقدند که این قبیل قراردادها، زیان بسیاری را به بار خواهند آورد.
دوران تصاحب رقبا، به نظر میرسد که رفتهرفته در حال تمام شدن است چرا که کمپانیهای بزرگ فعال در حوزه تکنولوژی که به نام Big tech نیز شناخته میشوند، زیر ذرهبین تنظیمکنندگان قراردادها قرار گرفتهاند. اخیراً، نهاد ناظر بر بازار و رقابتها در انگلستان (CMA)، مانع از این شد که متا به یکی از پلتفرمهای فعال در حوزه GIF یعنی Giphy دست پیدا کند. این در حالیست که پیشتر، متا اقدام به خرید کمپانیهای در حال پیشرفت بسیاری در دنیای شبکههای اجتماعی نموده بود. از سوی دیگر، اخیراً گلدمن ساکس (Goldman Sachs) کمک کرد تا یکی از موکلینش، بخش زیادی از سهام اکتیویژن را وارد بازار خرید کند؛ این موضوع خود منجر به این شد تا تکمیل مراحل تصاحب این شرکت از سوی مایکروسافت مبهمتر از همیشه به نظر برسد. به هر ترتیب، در شرایط فعلی به نظر میرسد که خرید اکتیویژن از سوی مایکروسافت، در مرحلهی خطرناکی قرار داشته باشد. سوالی که در این زمان مطرح میشود، این است که اگر این معامله تکمیل نشود، قدم بعدی مایکروسافت چه خواهد بود؟
آیا ممکن است قرارداد اکتیویژن و مایکروسافت تکمیل نشود؟
اگر قرار باشد که فاکتوری باعث شود تا این معامله برهم بخورد، دلیل آن را باید در بیلیاقتی و پروندهسازی تنظیمکنندگان بازار جستوجو کرد. این نهادها برای چندین دهه متوالی، اجازه دادهاند تا غولهای عرصه تکنولوژی، شرکتهای خردهپای دیگر را تصاحب نمایند. در چنین شرایطی، تنظیمکنندگان باید از خود بپرسند که چگونه اجازه دادند تا متا باعث نابودی اینستاگرام شده و با الحاق واتساپ به خود، امنیت کاربران را به شدت با مخاطره مواجه سازد؟ در دنیایی که شرکت گوگل میتواند به راحتی تعیین کند که شما چه مواردی را در اینترنت مشاهده کنید و نحوه اولویتبندی همهچیز را با الگوریتمهای غیرشفاف خود تعیین میکند، باید از این نهادها سوال شود که نقشتان در کنترل این وضعیت چه بوده است؟
علت بیان این موضوعات، نقد سیاستهای سونی نیست. ما راجع به یک تجارت پردرآمد صحبت میکنیم و به همین دلیل، میتوان به سونی حول تاکتیکهایی که در سالیان اخیر در دست گرفته، حق داد.
اما منظور از این اعلان جنگ چیست؟ مایکروسافت به راحتی میتواند با پرداخت پول بیشتر معامله بازاریابی با اکتیویژن بر سر فرنچایز Call of Duty را از چنگ سونی بیرون بیاورد. همچنین، این شرکت میتواند با استفاده از یک سرمایه هنگفت، استودیوی اسکوئر انیکس (Square Enix) را متقاعد کند تا نسخههای بعدی فرنچایز Final Fantasy را به صورت انحصاری برای ایکسباکس عرضه کنند. علاوه بر این، مایکروسافت میتواند با بهرهگیری از میلیونها دلار، عناوینی مانند GTA ،Persona و Monster Hunter را انحصاری زمانی کند. حتی این غول امریکایی میتواند سیاست تنسنت (Tencent) را اتخاذ کرده و در کمپانیهای مختلف، به صورت استراتژیک اقدام به خرید سهام کرده و روی پروسه تصمیمگیری در آنها به گونه مستقیم دخالت نماید و از این طریق سونی را به حاشیه براند.
در ماه گذشته، CMA اقدام به انتشار یک سند مضحک نمود و با استناد بر آن، موضع خود در قبال الحاق اکتیویژن به مایکروسافت را اعلام کرد. این بیانیه از این جهت مضحک بود که عملا به نظر میرسید که CMA به عنوان سخنگوی سونی در حال سنگاندازی است و قصد ندارد تا اجازه بدهد تا مایکروسافت به اکتیویژن دست پیدا کند. بیانیهی عجیب، یکطرفه و مبهم CMA، به وضوح نمایانگر این بود که این تنظیمکننده قرارداد، نسبت به ابعاد این معامله و دیگر اتفاقاتی که اخیراً در صنعت گیمینگ روی داده، کاملا بیاطلاع است.
در چنین شرایطی، وقتی این نهاد اعلام میکند که مایکروسافت از طریق تصاحب فرنچایز Call of Duty، قصد آسیب رساندن به سونی را دارد، به راحتی دیده میشود که سازمان مذکور، این حقیقت که سونی تسلط زیادی بر بازار دارد را در نظر نمیگیرد. نکته مهم و اساسی این است که حتی پس از تصاحب اکتیویژن از سوی مایکروسافت نیز، تسلط سونی بر بازار بیشتر از مایکروسافت خواهد بود.
دخالت سونی در قرارداد بین اکتیویژن و مایکروسافت و حمایت همه جانبه CMA از غول ژاپنی، ممکن است باعث شود تا مایکروسافت سیاست فعلی خود را تغییر داده و یک بار دیگر یاد و خاطرهی سیاست تهاجمی این شرکت در دوران کنسول ایکسباکس ۳۶۰ را زنده نماید.
همه این موارد، باعث میشوند تا به راحتی بتوانیم بگوییم که ما در حال زندگی در شرایطی غیرمعمول هستیم. بسیاری چنین استدلال میکنند که تنظیمکنندگان این قبیل قراردادها (Regulators)، در دهه گذشته آنطور که باید و شاید وظایف خود را به گونۀ درست انجام ندادهاند. شرکتهای فعال در حوزه تکنولوژی، اقدام به خرید بخش عمدهای از رقبای خود نموده و عملا سایر کمپانیها را از بازار رقابت خارج نمودهاند.
از طرف دیگر، گیمرها امیدوارند تا فرنچایزهای فراموششدهی اکتیویژن بلیزارد از قبیل Starcraft و Guitar Hero یک بار دیگر احیا شوند. موضوعی که توسط مدیر عامل بخش گیمینگ مایکروسافت یعنی فیل اسپنسر (Phil Spencer)، به صورت ضمنی به آن اشاره شد. در شرایط کنونی، اکتیویژن بلیزارد به شرکتی تبدیل شده که تعداد زیادی IP محبوب را کنار گذاشته و ترجیح میدهد تا به جای میلیاردها دلار، میلیونها دلار کسب درامد داشته باشد.
حقیقت این است که سونی میداند مایکروسافت Call of Duty را به یک فرنچایز انحصاری تبدیل نخواهد کرد. Minecraft یک مثال مهم محسوب میشود چرا که انحصاری نمودن آن میتوانست به معنای یک زیان بزرگ برای مایکروسافت باشد. این شرکت، در سال ۲۰۱۵ انتقادات بسیاری را به دلیل انحصاری کردن Rise of the Tomb Raider به صورت زمانی دریافت کرد و به همین دلیل، دیگر چنین سیاستی را در پیش نگرفت. با اینحال، لغو قرارداد فعلی میتواند فرمول بازی را تا حد زیادی تغیبر دهد.
سند منتشر شده از سوی CMA، به راحتی از ارزیابی مایکروسافت حول محور این موضوع که پیشتر اعلام نموده بود که نینتندو حتی بدون داشتن Call of Duty نیز یک شرکت موفق است، غافل شده بود. CMA در اظهار نظری عجیب در اینباره، اعلام کرد که نینتندو در حال رقابت با پلیاستیشن و ایکسباکس نیست.
بیطرف عمل نکردن تنظیمکنندگان بازار رقابت
به هر صورت، وقتی صحبت از اکتیویژن و فرنچایز محبوب Call of Duty میشود، بسیاری از بازیکنان میخواهند تا مسئولیت ریاست این شرکت به شخصی غیر از بابی کوتک (Bobby Kotick) داده شود. در طول دوران مدیریت کوتک، اخبار زیادی حول محور آزار جنسیتی و فرهنگ کاری نامناسب در استودیوهای اکتیویژن به گوش رسید و حتی منجر به این شد تا علیه این شرکت، یک پرونده قضایی در کالیفرنیا باز شود.
علت وجود نهادهایی از قبیل CMA، این است که بازیکنان به آسانترین و در عین حال ارزانترین روش ممکن، بتوانند بازیهای مورد علاقه خود را تجربه کنند. در صورتی که این تنظیمکننده، مانع از این شود که فرنچایز CoD به گیم پس راه پیدا کند، دیده میشود که این عمل در تضاد شدید با نفس وجود چنین نهادهایی خواهد بود. CMA میگوید که بازیکنان پلتفرمهای PC و Xbox، باید برای خرید Call of Duty به جای ۱۰ دلار که رقم ناچیزی محسوب میشود، ۷۰ دلار هزینه نمایند؛ زیرا سونی که رهبر فعلی بازار صنعت گیمینگ محسوب میشود، با این معامله احساس خوشنودی نمیکند و آن را خلاف روح رقابت میداند. دیده میشود که مداخله CMA در این موضوع، هیچ جنبه منطقیای ندارد و مانند همیشه، وقتی یک نهاد دولتی به صنعت گیمینگ ورود میکند، تصمیمات گرفته شده بدون درنظر گرفتن سهولت گیمرها و رفاه حال آنان است.
اوایل امسال، مایکروسافت اعلام کرد که قصد دارد تا با رقمی بالغ بر ۶۸.۷ میلیارد دلار، اقدام به خرید شرکت اکتیویژن بلیزارد کند. این معامله، بزرگترین قرارداد تاریخ صنعت گیم و حوزه تکنولوژی محسوب میشود. از سوی دیگر، خبر وقوع این معامله زمانی منتشر شد که وضعیت اقتصاد جهانی مبهمتر از همیشه بوده و نرخ تورم به صورت سرسامآوری در حال افزایش است. در عین حال، وضعیت بیثبات سیاسی این روزهای جهان را نیز نباید به سادگی فراموش کرد.
وقتی صحبت از تنظیم وضعیت بازار و رقابتها میشود، قسمت کلیدی ماجرا که بسیاری از نهادها به شکلی کنایهآمیز آن را در نظر نمیگیرند، گیمرها هستند. فارغ از اینکه راجع به کدام پلتفرم در حال صحبت هستیم، حقیقت امر این است که گیمرها از این معامله سود خواهند برد. این معامله باعث میشود تا بازیهای بیشتری به پلتفرمهای مختلف راه پیدا کنند. از سوی دیگر، کارکنان اکتیویژن بلیزارد نیز به وضوح از این قرارداد سود خواهند نمود؛ چرا که مایکروسافت از همین حالا نشان داده که با فرهنگ کاری موجود در بلیزارد مخالف است. اما دیده میشود که تنظیمکنندگان رقابت، به صورت یکجانبه به موضوع نگاه کرده و موضعی را اختیار نمودهاند که بیشترین سود را به شرکت سونی برساند.
با لغو معامله فعلی، مایکروسافت نزدیک به ۷۰ میلیارد دلار پول برای انجام سرمایهگذاریهای مختلف در دست خواهد داشت. در وضعیت پرالتهاب فعلی، به کار نگرفتن چنین سرمایهای، یک گزینه غیرعقلانی محسوب میشود. با این اوصاف، دیده میشود که این غول عرصه تکنولوژی، در صورتی که مجبور شود تا از معامله با اکتیویژن منصرف شود، گزینههای جایگزین بسیاری خواهد داشت.
به اعتقاد CMA، نینتندو یک رقیب برای دو غول دیگر صنعت گیمینگ محسوب نمیشود؛ چرا که عناوین تولید شده برای آن، بیشتر خانوادهمحور هستند. به وضوح مشخص است که اعضای این نهاد، هیچ اطلاعی راجع به این حقیقت که نینتندو دارای بازیهای خشونتآمیز بسیاریست ندارند؛ بازیهایی که حتی برخی از آنها به دلیل سکانسهای غیر قابل تحملشان، از سوی ایکسباکس ممنوع اعلام شدهاند.
مایکروسافت در پاسخ به مخالفت CMA اعلام کرد که این نهاد در تصمیمگیری خود اشتباه کرده است. اگر قرار باشد که به صورت بیطرفانه به موضوع نگاه کنیم، دیده میشود که علت رنجش مایکروسافت از این نهاد کاملا قابل درک است. برخلاف موتورهای جستوجوگر و شبکههای اجتماعی، صنعت گیمینگ زنده و رقابتی بوده و برای سرمایهگذاری شرکتهای کوچک و مستقل در آن، یک بازار پررونق محسوب میشود. این در حالیست که این موضوع راجع به دیگر صنایع فعال در اینترنت که تنظیمکنندگان قراردادها در موردشان کوتاهی کردهاند، صدق نمیکند.
فیسبوک که هماکنون به نام متا (Meta) نیز شناخته میشود، اینستاگرام و واتساپ را به خود الحاق نموده و از این طریق به یک غول بیرقیب در دنیای شبکههای اجتماعی تبدیل شده است. گوگل بیش از هر زمان دیگر، بازار موتورهای جستوجوگر را تحت سلطه خود قرار داده و در موقعیتی قرار گرفته که به راحتی و با ایجاد تغییراتی کوچک در الگوریتم خود، میتواند روی سرنوشت کسبوکارهای بسیاری تاثیر بگذارد.
در سند منتشر شده از سوی CMA، به این نکته اشاره شده که مایکروسافت به صورت پیوسته، در حال دریافت محتوای انحصاری از استودیوهایی بوده که در تملکاش قرار دارند؛ اين نهاد، به بازیهای چند پلتفرمی از قبیل Minecraft Dungeons و Minecraft Legends اشاره نموده و نگرانی خود را بابت انحصاری شدن بازیهای سرویسمحوری همچون Fallout 76 و Elder Scrolls online اعلام نموده است. CMA در این بیانیه یک طرفه، به بازیای به نام Project Midnight و انحصاری شدن آن از سوی مایکروسافت اشاره میکند؛ پروژهای که در کمال تعجب وجود خارجی ندارد. از سوی دیگر، CMA غافل از این بود که برخی از محتوای متعلق به مایکروسافت، به خصوص آثار تولیدی توسط بتسدا (Bethesda)، در حال حاضر در سرویسهای اشتراکی سونی موجود هستند.
شاید برای شما این سوال ایجاد شود که چرا در این مقاله به نهاد CMA انتقادات زیادی وارد میشود؟ علت اساسی این است که نهادهای تصمیمگیرنده برای صنعت گیم، هیچ درک و شناختی نسبت به آن نداشته و به صورت کورکورانه مسائل را مورد تحلیل قرار میدهند. بسیاری از اظهار نظرهای CMA، چنین به نظر میآیند که گویا برگرفته از پستهای موجود در توییتر هستند. به وضوح مشخص است که این نهاد، هیچ بررسی همه جانبهای حول محور الحاق اکتیویژن به مایکروسافت نداشته و بر اساس دادههای حقیقی و وضعیت بازار، به موضوع ورود نکرده است. وقتی CMA به صورت آشکار نسبت به تبعات تکمیل معامله مذکور اعلام نگرانی میکند، حداقل کاری که باید انجام دهد، این است که به عنوان یک نهاد مسئول اعلام نماید که قرارداد مذکور چگونه و از چه طریقی روی بازار در بریتانیا تاثیر میگذارد.
دیزنی (Disney)، با وجود اینکه قسمت عمدهای از بازار سرگرمی را در اختیار داشت، اقدام به تصاحب مارول (Marvel)، فرنچایز Star Wars، فاکس (Fox) و تعداد زیادی از برندهای مختلف دیگر نموده و عرصه را برای رقابت، بیش از پیش تنگ کرده است. حال در چنین شرایطی، به نظر میرسد که دوران تصاحب بیرویه شرکتهای رقیب، در حال سپری شدن بوده و دیگر کمتر شاهد وقوع چنین قراردادهایی خواهیم بود.
به هر ترتیب، اگر تنظیمکنندگان بازار رقابت، روی تصمیم فعلیشان پافشاری کنند، ممکن است که مایکروسافت نیز بخواهد به روش خودشان به آنها پاسخ دهد. اگر این شرکت محبور شود تا طبق اصول سونی به رقابت بپردازد، به وضوح مشخص است که میتواند رقابت را برای این غول ژاپنی به مراتب پیچیدهتر و دشوارتر از وضعیت فعلی نماید.
پیامی که تنظیمکنندگان بازار رقابت ممکن است در پایان به مایکروسافت ارائه نمایند، این است که مانند سونی رقابت کند. این در حالیست که پیام این نهاد به کارمندان اکتیویژن، چیزی غیر از اینکه آنها لیاقت تغییر شرایط را ندارند، نخواهد بود. از سوی دیگر، با لغو قرارداد مایکروسافت و اکتیویژن، CMA به گیمرها این پیام را میفرستد که این چرخه بینهایت از بازیهای Call of Duty را که به صورت متوالی و همهساله عرضه میشوند، بدون هرگونه اعتراضی بپذیرند. از سوی دیگر، اخذ چنین تصمیمی منجر به این میشود که عناوینی از قبیل Starcraft ،Guitar Hero و Prototype احیا نشوند.